"ಮುಟ್ಟಿನ ಕಪ್, ಮಹಿಳಾ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ"

ಪರಿಸರ ದಿನದ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಈ ಬಾರಿ ಕ್ರಿಯಾ ವತಿಯಿಂದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನೆಲೆಯಿಂದ ವಿಭಿನ್ನ ಪರಿಸರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳೆಡೆ ಹೊರಳಬೇಕೆಂದುಕೊಂಡಾಗ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಋತುಚಕ್ರ ನೈರ್ಮಲ್ಯೀಕರಣದ ಕಡೆ ಗಮನ ಹೋಯಿತು. ಕನಿಷ್ಠ 2000 ಯುವತಿಯರು/ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಈ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಋತುಚಕ್ರದ ನೈರ್ಮಲ್ಯೀಕರಣದ ಕುರಿತಾಗಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದು ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನವಾಯಿತು. ಈ‌ ಹಿಂದೆ‌ ವರ್ಚುವಲ್ ಮಾಧ್ಯಮದ ಮೂಲಕ "ಮುಟ್ಟಿನ ಕಪ್ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಆರೋಗ್ಯ" ಎನ್ನುವ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಸಂವಾದ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದಾಗ ಈ ಕುರಿತು ಅನೇಕ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯರು ಇದನ್ನು‌ ಮುಖಾಮುಖಿ ಸಂವಾದ ಏರ್ಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ತಲುಪಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಅದರಂತೆ ಈ‌ ವಿಷಯದ‌ ಜೊತೆ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯನ್ನೂ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡು ಸಮಾಜಕಲ್ಯಾಣ ಇಲಾಖೆ, ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ಕಲ್ಯಾಣ ಇಲಾಖೆ, ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಕಲ್ಯಾಣ ಇಲಾಖೆಯ ಮಹಿಳಾ  ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಲಯಗಳು ಹಾಗೂ ಉಳಿದಂತೆ  ಕಾಲೇಜುಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ ಅಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿ ಆಸಕ್ತ ಮೂರು-ನಾಲ್ಕು ಜನ ಸ್ತ್ರೀರೋಗ ತಜ್ಞರನ್ನು ಕೋರಲಾಯಿತು. ಅದರ ಫಲ ಮೊನ್ನೆ ಮೈಸೂರಿನ ಒಂದು ಹಾಸ್ಟೆಲ್ ನ 250 ಮಂದಿ ಯುವತಿಯರಿಗೆ "ಮುಟ್ಟಿನ ಕಪ್ ಬಳಕೆ, ಮಹಿಳಾ ಆರೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ" ಎನ್ನುವ ವಿಷಯದ ಮೇಲೆ ಸಂವಾದ ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾಸಿವ್ ಆಗಿ ಆಲಿಸುತ್ತಾ ಹೋದ ಹುಡುಗಿಯರು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಸಂವಾದಿಸಿದ ರೀತಿ ನೋಡಿ ಇಂಥಾದ್ದೊಂದು ವಿಷಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ಹೆಮ್ಮೆಯೆನಿಸಿತು.

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಋತುಚಕ್ರದ ನೈರ್ಮಲ್ಯೀಕರಣ ಮಾದರಿಗಳ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬರಲು ಇಂದು ಅನೇಕ ಕಾರಣಗಳಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಹಲವಾರು ಮಹಿಳೆಯರು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಸಧ್ಯಕ್ಕೆ ಆಧುನಿಕ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಪರ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಸಮರ್ಥನೀಯ ಅನ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇಂತಹ ಆಯ್ಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅನೇಕ ಸಂಶಯಗಳು‌ ಇದ್ದರೂ ಮಹಿಳೆಯರು ಉತ್ಸುಕರಾಗಿರುವುದಂತು ಸತ್ಯ.‌ ಮುಟ್ಟಿನ ಕಪ್ ಗಳು ಪರಿಸರ‌ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿದ್ದು‌ ಇವುಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿರುವಂಥದ್ದಾಗಿದೆ. ಓರ್ವ ಮಹಿಳೆ‌ ತನ್ನ ಜೀವಮಾನದ ಋತುಚಕ್ರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸರಿ‌ ಸುಮಾರು 9000 ದಿಂದ 9500 ಪ್ಯಾಡ್/ ಟ್ಯಾಂಪೂನ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾಳೆ ಎನ್ನುವ ಅಂದಾಜಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕ 1.13 ಲಕ್ಷ ಕಿಲೋ ಗ್ರಾಂ ನಷ್ಟು Menustrual waste ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿ‌ ಅದರ‌ ಸಮರ್ಪಕ ನಿರ್ವಹಣೆ ಇಲ್ಲದೆ ಪರಿಸರ‌ ಸೇರುತ್ತಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಟನ್ನುಗಟ್ಟಲೆ ಹತ್ತಿ ಕೂಡ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ವ್ಯರ್ಥ‌ ಅನ್ನುವ ಮಾತೂ‌ ಇದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ಯಾಡ್‌ಗಳು ಪಾಲಿಥಿಲೀನ್ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು  ಇದಂತೂ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗಿದೆ. ಹಾಗೆಯೆ ಬಹುತೇಕ ಪ್ಯಾಡ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಅಜೈವಿಕ ಹತ್ತಿ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಅನೇಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು‌ ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದೆಲ್ಲದರ ಜೊತೆಗೆ ಇದು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ದುಬಾರಿಯಾಗಿದ್ದು ಬಡ ಮಹಿಳೆಯರು ಇದರ‌ ಹೊರೆ ಹೊರುವುದು ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯ ಕೂಡ ಅನ್ನುವ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಇದೆ. ಇದರ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಮುಟ್ಟಿನ ಕಪ್ ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಗಳೂ‌ ಹೆಚ್ಚು ಎನ್ನುವುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಗೊತ್ತಿರುವ ಸಂಗತಿಯೇ.

ಇಂಥಹುದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಉಪನ್ಯಾಸ-ಸಂವಾದದ ಮೂಲಕ ತಿಳಿಸಿಕೊಡುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಕ್ರಿಯಾದ "ನಾನು ಸ್ತ್ರೀ" ತಂಡ ಕಾರ್ಯ‌ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ತಂಡ  ತಲುಪಲಿರುವ ಅಷ್ಟೂ ಮಂದಿಯಲ್ಲಿ ಶೇ 10 ರಷ್ಟು‌ ಜನವಾದರೂ ಇವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಿದರೆ ಇವರೆಲ್ಲರ ಶ್ರಮ ಸಾರ್ಥಕ. ಆದರೇ‌ ಮೋದಲನೆ ಸೆಷನ್‌ನಲ್ಲಿ‌ ಸಿಕ್ಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಇಂತಹ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ ಇಡಬಹುದು ಎನ್ನುವಂತಾಗಿದೆ.