ಯುವಜನತೆಯೂ....ಪರಿಸರ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೂ...

ಯುವಜನತೆಯೂ...ಪರಿಸರ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೂ.

ಯಾಕೊ ಪರಿಸರ ದಿನದ ಗುಂಗಿನಲ್ಲಿರುವ ಈ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನನಗಿಷ್ಟವಾದ ಈ ಕೆಳಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿರುವ ಎರಡು ಕವಿಸಂತರುಗಳ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಸಾಲುಗಳು ಎಡೆಬಿಡದೆ ಕಾಡುತ್ತಿವೆ.

....ಪ್ರಕೃತಿ ದೇವಿಯ ಸೊಬಗು ದೇಗುಲದಿ,
ಆನಂದವೇ ಪೂಜೆ, ಮೌನವೇ ಮಹಾ ಸ್ತೋತ್ರ

ತನ್ನನ್ನು ಜನ್ಮಿಸಿದ ತನಗೆ ಮನದೊಳಗಣ ಅಕ್ಷರದ ಮಹಾದೀಕ್ಷೆಯ ಧ್ಯಾನ ದಯಪಾಲಿಸಿದ ಕವಿಶೈಲದಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಪ್ರಾಯಶಃ ಕವಿ ಸಂತ ಕುವೆಂಪು ಈ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಬರೆದಿರಬೇಕು. ಪ್ರಕೃತಿ ದೇಗುಲವಾಗಿದೆ, ಅದು ಸೊಬಗನ್ನು ಮೈದುಂಬಿಕೊಂಡಿದೆ, ಅದರಿಂದ ಆನಂದವಾಗಿದೆ, ಆ ಆನಂದವೇ ಪೂಜೆಯಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿನ ಮೌನವೇ ಮಹಾ ಸ್ತೋತ್ರವಾಗಿದೆ ಅವರಿಗೆ.

......well pleased to recognise
In nature and the language of the sense
The anchor of my purest thoughts, the nurse,
The guide, the guardian of my heart, and soul
Of all my moral being.

ಇಂಗ್ಲೇಡಿನ ಪ್ರಕೃತಿ ಕವಿ ವಿಲಿಯಂ ವರ್ಡ್ಸ್ ವರ್ತ್ ನ "ಟಿಂಟರ್ನ್ ಅಬ್ಬಿ" ಎನ್ನುವ ಈ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಕವಿ ಅವನ ಪವಿತ್ರ ಆಲೋಚನೆಗಳ ಆಧಾರವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ, ಅಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲ, ತನ್ನ ಹೃದಯದ ದಾದಿಯನ್ನು, ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕನನ್ನು, ಮಹಾ ಪೋಷಕನೋರ್ವನನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ತನ್ನ ನೈತಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಆತ್ಮವನ್ನೂ ಕೂಡ.

ಅಪ್ಪಟ ಹಸಿರಿನ ವೈಭವ ಮತ್ತು ಆತ್ಮ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಜ್ಞಾನದೋದಯ ಮಾಡಿಸುವ ಈ ಕವಿತೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣುವ ಅಥವಾ  ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಮತ್ತು ಭೌತಿಕ ಜಗತ್ತನ್ನು ನಿಸರ್ಗ ಅಥವಾ ಪ್ರಕೃತಿ ಎಂದು ನನ್ನ ಸುತ್ತಲಿನ ಪರಿಸರವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಕರೆಯುವಾಗ ಯಾಕೊ ಇಂದು ನನಗೆ ಅಳುಕಾಗುತ್ತದೆ. ನನ್ನೊಳಗಿನ ನೈತಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಾಕಾಲಾಟಕ್ಕೊಳಗಾಗುತ್ತದೆ.

ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೂ ನನ್ನೂರಿನ ಹಸಿರ ಗದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ,  ಹಸಿರಿನ ಅಗಲವಾದ ಎಲೆಗಳನ್ನೂ ಮರೆಮಾಚಿದ್ದ ಕೆಂಡದಂತ ಕೆಂಪಿನ ಮುತ್ತುಗದ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಆಯ್ದು-ಆಟವಾಡಿ, ಅದೆಷ್ಟೊಂದೊ ಮರಗಳ ನಡುವೆ ಹರಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಒಂಬತ್ತನೆ ನಾಲೆಯ "ದೊಡ್ಡಕಾಲುವೆ"ಯಲ್ಲಿ ಗೆಳೆಯರೊಡನೆ ಜೂಟಾಟವಾಡಿ, ಈಜಾಡಿ, ಊರಿನ ದೊಡ್ಡ ಕೆರೆಗೆ ವಾರಾಂತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಎಮ್ಮೆಗಳನ್ನು ಮೇಯಲು ಬಿಟ್ಟು ನೈಸರ್ಗಿಕ ತೆಪ್ಪಗಳೊಡನೆ ತೇಲಿ, ನನ್ನ ಬಾಲ್ಯದ ಪ್ರತಿಮೆಗಳೇ ಆಗಿಹೋಗಿದ್ದ ಹತ್ತಿ-ಹುಣಿಸೆಮರಗಳ ನೆರಳಲ್ಲಿ ಗೆಳೆಯರೊಡನೆ ಹರಟೆಹೊಡೆದು, ಬೂರುಗದ ಮರಹತ್ತುವಾಗ ಜಾರಿ ೧೨-೧೩ ಅಡಿಗಳ ಎತ್ತರದಿಂದ ಕೆಳಗೆ ಬಿದ್ದು ಬೆನ್ನು ನೋವು ತಂದುಕೊಂಡ ಅಥವಾ ಇಂತಹ ಅದೆಷ್ಟೋ ಹಸಿರ ನಡುವಿನ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಈಗ ನೆನಪುಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾತ್ರವೇ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ. ಸಧ್ಯ ಅವುಗಳೆಲ್ಲದರ ಕಡೆ ಒಮ್ಮೆ ಹೋಗಿ ನೋಡಿದರೆ  ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಬೇನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ದಿನಗಳ ನೆನಪುಗಳ ಹಸಿರೂ ಮಾಯವಾಗಿ ಅಲ್ಲಿನಂತೆಯೆ ಬೋಳಾಗಿ ಬೆಂಗಾಡಾಗುವ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ.

ನನಗೆ ಪ್ರಕೃತಿ ಎಂದರೆ ಅನೂಹ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಶಕ್ತಿ, ಬೆಳಕು, ಕಾವ್ಯ, ವೈಭವ, ಸರಳತೆ, ಬದ್ದತೆ, ಶಿಸ್ತು, ಹಸಿವು-ದಾಹ, ತೃಪ್ತಿ, ತಾಳ್ಮೆ, ತಾಯ್ತನ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿ‌. ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಸ್ವಲ್ಪವೆ ಸಿಟ್ಟು ಕೂಡ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಅದೂ ಕೂಡ ಸಾತ್ವಿಕ ಸಿಟ್ಟು.

ಪ್ರೀತಿ ಇಲ್ಲದ ಮೇಲೆ..
ಹೂವು ಅರಳೀತು ಹೇಗೆ ?
ಮೋಡ ಕಟ್ಟೀತು ಹೇಗೆ ?
ಹನಿಯೊಡೆದು ಕೆಳಗಿಳಿದು
ನೆಲಕ್ಕೆ ಹಸಿರು ಮೂಡೀತು ಹೇಗೆ ?"

ಕವಿ ಜಿ.ಎಸ್.ಎಸ್ ರ ಈ ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿ ಎನ್ನುವ ಪ್ರತಿಮಾ ಸ್ವರೂಪದ ಭಾವವನ್ನು ಕವಿ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಅನನ್ಯ ಕಾಣಿಕೆ ಎಂದೇ ಭಾವಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅದಿಲ್ಲಿ ನಿಚ್ಚಳವಾಗಿ ವೇದ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.

ಹೀಗೆ ಪ್ರಿತಿಯನ್ನು ಬೇಷರತ್ ಆಗಿ ನೀಡುವ ಹಸಿರಿನ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ ಸಧ್ಯ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಆತಂಕದಲ್ಲಿದೆ ಎನ್ನುವುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ಪ್ರಕೃತಿಯ ಜೊತೆಗಿನ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಅವೈಜ್ಞಾನಿಕ ನಡವಳಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಹಸಿರಿನ‌ ಪ್ರದೇಶವೆಲ್ಲವೂ ಬರಡು ಪ್ರದೇಶವಾಗುತ್ತಿವೆ.

ಕಾಲ ಮತ್ತು ಋತುಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಜೊತೆಗೆ ನಾವು ಪ್ರಾಕೃತಿಕವಾದ ಅದೆಷ್ಟೊ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳನ್ನು ಕಾಣುವಂಥಾಗಿದೆ. ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನೀರ್ಗಲ್ಲುಗಳು ಅಪಾಯದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕರಗುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಅದರಿಂದಾಗಿ ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ. ಜಲಚರಗಳು ಅಳಿವಿನಂಚಿನ ಮಿತಿ ಮೀರುತ್ತಿವೆ. ಇನ್ನು ಭೂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಳೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಕೊರತೆ,  ಜಲಮೂಲಗಳ ಬತ್ತುವಿಕೆ, ಅಂತರ್ಜಲ ಕುಸಿತ ಮುಂತಾದ ಅದೆಷ್ಟೊ ಅನಾಹುತಗಳನ್ನು ಕಣ್ಣಾರೆ ಕಾಣುವಂಥಾಗಿದೆ.

ಕಳೆದ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಪರಿಸರ ಸಚಿವ ಡಾ.ಹರ್ಷವರ್ಧನರವರು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ India State of Forest Report 2017 ರಲ್ಲಿ ಅತಿಹೆಚ್ಚು  ಕಾಡುಗಳ ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶ ಹೊಂದಿರುವ ಮೊದಲ‌ ಹತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತವೂ ಕೂಡ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ನೋಡಿದರೆ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಸಂಗತಿಯೆ. ಕಳೆದ 2015 ರ ಇದೆ ವರದಿಯ ಅನುಸಾರ ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಶೇ 24.16 ರಷ್ಟಿದ್ದ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶ 2017 ರ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಶೇ 24.39 ರ ಅಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆಯಾದರೂ ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ  ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶದ ಶೇ 33 ರಷ್ಟು ಮತ್ತು ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶದ ಶೇ 66 ರಷ್ಟು ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶವಿರಬೇಕು ಎನ್ನುವ  ಮಾನದಂಡದ ಅಭಿಪ್ರಾಯದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೆ ಭಾರತ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಹಿನ್ನೆಡೆಯನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದೆ. ಬಹುಶಃ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಬರಡು ಭೂಮಿಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆಂದಿಗಿಂತ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ನಮಗಿದೆ ಎಂದು ನನಗನ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಸರ್ಕಾರ ಅಥವಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದನ್ನು ಸಮರ್ಪಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ಎಲ್ಲ ಸತ್ಯವನ್ನು ಮನಗಾಣುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿ ತನ್ನ ಪಾಲಿನ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವಂತ ಮನೋ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿಯಾಗಬೇಕಿದೆ.

ನನ್ನ ಆಶಾಭಾವನೆ ಏನೆಂದರೆ, ಇಂತಹ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ
ನಾವು ಸಧ್ಯದ ಯುವಜನತೆಯ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ ಇರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ತಮ್ಮಗಳ ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ವೈಖರಿಯನ್ನು ಅದೆಷ್ಟೊ ಯುವಕರು ಇಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.ಅಲ್ಲೆಲ್ಲೊ ಪರಿಸರ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಮಾಡುವೆವು ಎಂದಾಗ ನಿಗಧಿತ ಸಂಖ್ಯೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಯುವಕ-ಯುವತಿಯರು ನಮ್ಮ "ಕ್ರಿಯಾ"ದ ಜೊತೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ವಿಷಯ ಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ, ನಮ್ಮೊಡನೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಈ ರೀತಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆದು ತಾವು ಮತ್ತೆ ಹಾಜರಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮಂದಿ ಸಮಾನ ಮನಸ್ಕರನ್ನು  ಕರೆತಂದು ಅವರನ್ನೂ ತೊಡಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆ ಎಲ್ಲರೂ ಅಪರಿಮಿತವಾದ ಪರಿಸರ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿ ಅದನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪದಲ್ಲಿ ರೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮತ್ತೊಂದು ಸಂತೋಷ ಎಂದರೆ ಇಂತಹ ನಮ್ಮ ಶಿಬಿರಗಳಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯ ವಯಸ್ಕರು, ಹಿರಿಯರು, ಗೃಹಿಣಿಯರು ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಅದಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ನಾವು ತೃಪ್ತಿ ಪಟ್ಟುಕೊಳ್ಳದೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಮತ್ತಷ್ಟು ಯುವಜನತೆಗೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಪರಿಸರ ರಕ್ಷಣೆಯ ದೀಕ್ಷೆ ನೀಡಿ ಅವರನ್ನು ಬಯಲಿಗೆ ಬಿಡುವ ಜೊತೆಗೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಪರಿಸರ ರಕ್ಷಣೆಯ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳು ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

                                                -ಪ್ರಸನ್ನಕುಮಾರ್ ಕೆರಗೋಡು